*****************************************************************************************************

..

Ένωση Βασιλικιωτών Πωγωνίου Hπείρου

"Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ"
..

...

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η δύσκολη ζωή στην ορεινή και φτωχή περιοχή του Πωγωνίου και η σκληρή σκλαβιά οδήγησαν τους Βασιλικιώτες στην ξενιτειά. Αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και στην Ρουμανία, ύστερα στην Αίγυπτο, στην Αραβική χερσόνησο, στην Αθήνα και τελικά σε όλον τον κόσμο. Στους ξένους τόπους που βρέθηκαν οι Βασιλικιώτες φρόντισαν για την διατήρηση των ηθών και εθίμων της γενέτειρας, των τοπικών εορτών καθώς και των στενών δεσμών μεταξύ τους.

Η αγάπη των αποδήμων για το χωριό μας, η διαρκής επιθυμία τους για πρόοδο, ευημερία και ανάπτυξη της ιδιαιτέρας πατρίδος, αλλά και η ανάγκη συσπείρωσης και επικοινωνίας μεταξύ τους, στους «ξένους τόπους», οδήγησαν στην ίδρυση μίας άτυπης «αδελφότητας». Η «αδελφότητα» αυτή ανέλαβε την τέλεση του παλαιού εθίμου του «Ταξίματος των Εικόνων» την ημέρα των Θεοφανείων στο Βασιλικό και την διαχείριση των εσόδων του σχετικού εράνου. Με τα χρήματα που συγκέντρωνε πλήρωνε τους 3 παπάδες του χωριού τους δασκάλους (το Δημοτικό Σχολείο ιδρύθηκε το 1777, μετά το πέρασμα του Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, το Ελληνικό Σχολείο το 1860 και λίγο αργότερα το Παρθεναγωγείο), συντηρούσε τους 2 ενοριακούς ναούς και τα 14 εξωκκλήσια του χωριού, τα σχολεία, βοηθούσε τους απόρους.

Μετά την απελευθέρωση, η Αθήνα λειτούργησε ως νέος πόλος έλξης για τους Βασιλικιώτες. Η ζωή σε ένα οργανωμένο και σύγχρονο κράτος έφερε την ανάγκη για αντίστοιχη αναδιοργάνωση της «αδελφότητας» και τον μετασχηματισμό της σε ένα σύγχρονο σωματείο. Έτσι ιδρύθηκε το 1931 στην Αθήνα η «Ένωσις των Απανταχού εκ Βασιλικού Πωγωνίου Ηπείρου» (Πρώτη Γενική συνέλευση 1931 - αναγνώριση σωματείου με την υπ’ αριθμ. 1110/18-2-1932 απόφαση Πρωτοδικείου Αθηνών). Το καταστατικό προέβλεπε πέραν του Διοικητικού Συμβουλίου με έδρα την Αθήνα και Εποπτικό Συμβούλιο που έδρευε στην Αλεξάνδρεια και εκπροσωπούσε την ανθούσα τότε στην Αίγυπτο παροικία Βασιλικιωτών καθώς και Εκτελεστική Επιτροπή που έδρευε στο Βασιλικό και εκπροσωπούσε τους Βασιλικιώτες ολόκληρης της Ηπείρου.

Η Ένωση συσπείρωσε τους αποδήμους οργανώνοντας συνεστιάσεις και χοροεσπερίδες αλλά κυρίως με την τέλεση κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά την Υπαπαντή του Κυρίου (2 Φεβρουαρίου) ημέρα του τότε πανηγυριού του χωριού λειτουργία και αρτοκλασία, (τηρείται έως σήμερα). Έγινε ο συνδετικός κρίκος τους με την γενέτειρα αναλαμβάνοντας την τέλεση του παλαιού εθίμου του «Ταξίματος των Εικόνων» την ημέρα των Θεοφανίων.

Την περίοδο του πολέμου και της κατοχής πολλοί εκ των αποδήμων επιστρατεύθηκαν, έφυγαν στην Μέση Ανατολή ή επέστρεψαν στο χωριό. Οι δραστηριότητες της Ενώσεως ατόνησαν αλλά συνεχίσθηκε στα πλαίσια του δυνατού η λειτουργία της.

Στην δεκαετία του 1950 η συρρίκνωση του Ελληνισμού της Αιγύπτου έφερε και την διάλυση της εκεί παροικίας Βασιλικιωτών και του Εποπτικού Συμβουλίου της Ένωσης στην Αλεξάνδρεια.

Το 1961 η Ένωση κατασκεύασε Οστεοφυλάκιο στο Νεκροταφείο του Βασιλικού.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η Ένωση έκτισε και εξόπλισε στο Βασιλικό Ξενώνα τον οποίο με την ολοκλήρωσή του το 1975 παρεχώρησε στην Κοινότητα. Για το έργο αυτό η Ένωση βραβεύθηκε από την Ομοσπονδία Αδελφοτήτων και Ενώσεων Επαρχίας Πωγωνίου Ηπείρου (Πανπωγωνησιακή).

Στις 13-2-1977 ενεκρίθη από τα μέλη το νέο καταστατικό της Ένωσης το οποίο και ενεκρίθη από το Πρωτοδικείο Αθηνών με την υπ’ αριθμ. 988/6-4-1977 απόφαση, κατεχωρήθη δε στο βιβλίο αναγνωρισμένων σωματείων με αύξ. αριθμ. 7061/7-9-1977. Η Ένωση μετονομάσθηκε τότε σε Ένωση Βασιλικιωτών Πωγωνίου Ηπείρου «Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ».

Τον Αύγουστο του 1980 η Ένωση οργάνωσε στο Βασιλικό το συνέδριο της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων και Ενώσεων Επαρχίας Πωγωνίου Ηπείρου

Στην δεκαετία του 1980 η Ένωση φρόντισε για την ανάπλαση του παλιού χοροστασίου («Περιβόλι») του χωριού και την κατασκευή παιδικής χαράς.

Την περίοδο αυτή λειτουργούσε στην Ένωση Γυναικείο Χορευτικό Συγκρότημα.

Το 1987 η Ένωση απέκτησε ιδιόκτητο χώρο γραφείων στα οποία και στεγάζεται μέχρι σήμερα. Η αγορά έγινε χάρη στην οικονομική συνεισφορά των μελών της.


Η Ένωση τον Αύγουστο του 2002 οργάνωσε στο Βασιλικό το Προσυνέδριο του Συνεδρίου της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων και Ενώσεων Επαρχίας Πωγωνίου Ηπείρου. Το Προσυνέδριο έγινε στην μνήμη του συγχωριανού μας Μακαριστού Πατριάρχου Αθηναγόρα Α΄ με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 30 χρόνων από την κοίμησή του.


Το 2006 η Ένωση απέκτησε από δωρεά μέλους της οικόπεδο 2.200 τμ. περίπου στο κέντρο του Βασιλικού. Ήδη στον χώρο αυτό έγινε η αναστήλωση της παλαιάς πέτρινης αυλόπορτας και προγραμματίζεται η δημιουργία χώρου σταθμεύσεως οχημάτων και χώρου αναψυχής.

Επίσης τον Αύγουστο του 2006 συμμετείχε στην οργάνωση του Συνεδρίου της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων και Ενώσεων Επαρχίας Πωγωνίου Ηπείρου μαζί με 3 ακόμη αδελφότητες του Πωγωνίου.

Εκτός των παραπάνω όλα τα χρόνια, η Ένωση φροντίζει, στα πλαίσια των δυνατοτήτων της, να βρίσκεται κοντά στο Βασιλικό και τους Βασιλικιώτες. Ενισχύει ηθικά και οικονομικά απόρους και χαμηλού εισοδήματος συγχωριανούς. Στηρίζει και προβάλλει τα θέματα της Κοινότητας - Τοπικού Διαμερίσματος Βασιλικού, με παρεμβάσεις στις τοπικές αρχές αλλά και στην κεντρική εξουσία καθώς και με οικονομική βοήθεια. Ανάλογη είναι η συνδρομή της Ένωσης προς τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, και παλαιότερα στην Οικοκυρική και Ταπητουργική Σχολή) στα οποία προσφέρει οικονομική ενίσχυση Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, χρηματοδότηση εκπαιδευτικών εκδρομών διάθεση σχολικών ειδών στους μαθητές, βράβευση αριστούχων κλπ καθώς και προς την Εκκλησιαστική επιτροπή της ενορίας της «Υπαπαντής του Κυρίου» για θέματα της Εκκλησίας. Επίσης φροντίζει για την διατήρηση και την αναβίωση εθίμων και παραδόσεων της γενέτειρας, για την σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των Βασιλικιωτών και την μεταλαμπάδευση της αγάπης για την ιδιαιτέρα μας πατρίδα στους νέους.

Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια ψηφιοποίησης του αρχειακού υλικού της Ένωσής μας.

Η Ένωση Βασιλικιωτών Πωγωνίου Ηπείρου «Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ» είναι ενεργό μέλος της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων και Ενώσεων Επαρχίας Πωγωνίου Ηπείρου καθώς και της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος. Συνεργάζεται δε με τις άλλες Αδελφότητες και Ενώσεις και με τις Ομοσπονδίες για την επίλυση προβλημάτων της ακριτικής περιοχής του Πωγωνίου.

.
*****************************************************************************************************
.
.
.